gan Rod Hall
Crynodeb
Mae’r model yn cynrychioli rhan o orsaf ar gangen i reilffordd y Brecon and Merthyr a redai o Gasnewydd i Aberhonddu gyda changhenni i Rymni, Dowlais a Merthyr Tudful. Daeth y B&M yn rhan o grŵp y Great Western ym 1922 pan gasglwyd y rhan fwyaf o’r hen gwmnïoedd rheilffordd annibynnol i mewn i bedwar cwmni mawr.
Afraid dweud bod Llanastr yn llecyn dychmygol ond tybiaf fod y dref yn ardal y min gogleddol y maes glo’r de yng ngogledd-orllewin yr hen Sir Fynwy. Mae’r cyfnod yn aeaf yn y blynyddoedd cyn y rhyfel byd cyntaf pan oedd y diwydiant glo ar ei anterth ac mae trenau cyson o lo ar y lein yn ogystal â threnau i deithwyr i Bengam a Chasnewydd a nwyddau cyffredinol.
Mae’r modelau ar raddfa o 4mm i bob troedfedd ac mae’r pellter rhwng y cledrau yn 18.83 mm. Mae adeiladu’r cledrau yn waith law ac mae dros 90 o gydrannau ym mhob pedair modfedd o gledrau.
Seiliwyd yr adeiladau i gyd ar enghreifftiau gwreiddion a safai ym Machen, Rhymni a Rhiwderyn.
Un o’r prif amcanion wrth gynllunio’r gosodiad hyd yn hyn fu osgoi’r golwg cyfyng a all ddigwydd weithiau gyda chynlluniau bach (a llawer o rai mwy).
Wrth ddylunio cynllun y trac daeth yn amlwg i mi fod llawer o hyd yr orsaf derfyn arferol yn cael ei ddefnyddio yn y ddolen redeg o gwmpas, felly er mwyn lleihau hyd y gosodiad penderfynais osod y toriad golygfaol yng nghanol y defnyddio plât sector yr iard drefnu i gwblhau’r rhediad o gwmpas a hwyluso siyntio.
Mae’r dyluniad canlyniadol yn cynnwys platfform a dolen redeg o gwmpas sy’n gallu trin trenau teithwyr sy’n cynnwys tri coets chwe olwyn a PBV pedair olwyn ac injan dendr 0-6-0 neu 2-4-0 (er bod y B&M yn llinell injan danc yn unig ar ôl y 1880au) a dwy gilffordd; un gyda mynediad i lwyfan cilfach a’r llall i’r sied nwyddau. B6 yw’r ddau bwynt a’r radiws lleiaf yw 4 troedfedd.
Mae’r dimensiynau cyffredinol gan gynnwys iard drefnu yn chwe throedfedd o hyd a phymtheg modfedd o led. Mae’r prif fwrdd sylfaen ei hun (ac eithrio ffrâm gynhaliol, goleuadau, ac ati) wedi’i hollti yn y canol a’i golfachu i ffurfio uned sy’n mesur 3′ x 2’6” sy’n hawdd ei chario mewn un llaw ac a ddyluniwyd i ffitio i mewn i gist o y salŵn Vauxhall Chevette oedd gen i ar y pryd. Gellir dod o hyd i wybodaeth ar gyfer rheolwyr arddangosfeydd yma.
